Bạn đang tìm giải pháp làm lạnh nhanh và giữ tươi tự nhiên cho tôm, cá, mực? Đá vảy chính là lựa chọn thông minh: mảnh mỏng 1–3 mm, nhiệt độ ổn định -8°C, bao phủ đều và thân thiện với bề mặt sản phẩm. Đây là bước tiến công nghệ lạnh hiện đại mà mọi nhà máy thủy sản cần ứng dụng để nâng cao chất lượng sản phẩm xuất khẩu.

Ngành thủy sản Việt Nam là một trong những trụ cột xuất khẩu chủ lực, đạt doanh thu hơn 10 tỷ USD năm 2024 (theo VASEP), với các sản phẩm chủ lực như tôm, cá tra, mực và bạch tuộc. Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn nhất là duy trì độ tươi sống và chất lượng sản phẩm trong suốt quá trình từ khai thác, chế biến đến xuất khẩu.

Trong bối cảnh đó, đá vảy (flake ice) nổi lên như giải pháp làm lạnh hiệu quả và tiết kiệm nhất, được hầu hết các doanh nghiệp, cảng cá và nhà máy chế biến lựa chọn.

1. Đá Vảy Là Gì? Đặc Điểm Kỹ Thuật Của Đá Vảy

Đá vảy là loại đá được sản xuất bằng cách làm lạnh trực tiếp nước trên bề mặt trống quay bằng thép không gỉ, tạo ra những mảnh đá mỏng chỉ 1–3 mm.

Nhiệt độ đá vảy thường duy trì ở -8°C đến -10°C, mỏng, nhẹ, dễ bao phủ toàn bộ sản phẩm thủy sản mà không gây tổn thương bề mặt.

Đặc tính kỹ thuật nổi bật:

• Nhiệt độ ổn định và khả năng làm lạnh nhanh hơn đá viên tới 30%.

• Độ tinh khiết cao – thường được sản xuất từ nước lọc RO hoặc nước đã khử khoáng.

• Tan chậm hơn 15–20% so với đá cây hoặc đá viên truyền thống.

• Tỷ lệ bao phủ tốt, giúp làm lạnh đồng đều trong quá trình bảo quản.

2. Ứng Dụng Của Đá Vảy Trong Ngành Thủy Sản

Khai Thác & Bảo Quản Trên Tàu

Ngay khi cá hoặc tôm được đánh bắt lên, người ngư dân trộn tỷ lệ 1:1 giữa đá vảy và sản phẩm, giúp nhiệt độ giảm nhanh xuống 0–2°C chỉ sau vài phút.
→ Điều này giúp giảm quá trình tự phân hủy protein, duy trì độ đàn hồi và màu sắc tự nhiên.

Vận Chuyển & Trung Chuyển

Đá vảy nhẹ, bám tốt vào bề mặt sản phẩm, hạn chế va đập và mất nước trong suốt hành trình từ cảng đến nhà máy.

Chế Biến Trong Nhà Máy

Trong giai đoạn rửa, phân loại, hoặc cấp đông, đá vảy giúp giữ nhiệt độ ổn định, đặc biệt là với nguyên liệu nhạy cảm như mực, cá hồi, tôm sú.

Trưng Bày & Xuất Khẩu

Đá vảy thường được sử dụng trong chuỗi lạnh trưng bày thủy sản tươi sống, tạo vẻ ngoài sáng bóng, hấp dẫn người tiêu dùng mà vẫn đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.

3. Lợi Ích Kinh Tế Và Chất Lượng Khi Sử Dụng Đá Vảy

Theo Viện Nghiên cứu Thủy sản Việt Nam (RIMF, 2024), sử dụng đá vảy giúp giảm hỏng hao nguyên liệu tới 80% so với không dùng hoặc dùng đá viên thông thường.

Một số lợi ích cụ thể:

• ️ Làm lạnh nhanh hơn → giảm thiệt hại sau thu hoạch.

• Giữ tươi lâu hơn → thời gian bảo quản hải sản lên đến 72 giờ mà không đổi màu.

• Giữ ẩm tự nhiên → tránh co rút và khô bề mặt.

• ⚙️ Tiết kiệm năng lượng bảo quản → giảm 15–20% điện năng so với dùng kho lạnh kết hợp đá viên.

• Hiệu quả kinh tế cao → đầu tư máy đá vảy công nghiệp có thể hoàn vốn chỉ trong 6–12 tháng.

4. Giá Đá Vảy Và Giải Pháp Thiết Bị Tại Việt Nam

Tùy khu vực và sản lượng, giá đá vảy hiện dao động từ 1.000 – 2.000 VNĐ/kg.
Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp đã đầu tư máy làm đá vảy tự động, giúp chủ động nguồn đá sạch, giảm chi phí dài hạn.

Máy Làm Đá Vảy Công Suất 1–5 Tấn/Ngày

Phù hợp cho tàu cá, cơ sở thu mua và nhà máy vừa.

• Tiết kiệm nước 20–30%.

• Dễ vệ sinh, thân thiện môi trường.

• Vật liệu thép không gỉ 304, tuổi thọ 8–10 năm.

Công Nghệ Hiện Đại Tại Việt Nam

Các thương hiệu như Việt An, Fushimavina, ICECool đã phát triển dòng máy đá vảy ứng dụng bộ nén Bitzer, công nghệ ngưng tụ khí R404A, giúp tăng hiệu suất lạnh và giảm chi phí vận hành.

5. Xu Hướng Tương Lai – Đá Vảy Và Chuỗi Lạnh Xanh

Trong bối cảnh kinh tế xanh và phát triển bền vững, nhiều doanh nghiệp đang chuyển sang sử dụng máy làm đá vảy tiết kiệm năng lượng, không dùng chất làm lạnh độc hại (CFC, HCFC).

Các hệ thống mới còn tích hợp tự động cấp nước – điều khiển PLC – kết nối IoT, cho phép theo dõi sản lượng và nhiệt độ từ xa.

Ngoài ra, một số mô hình tại Kiên Giang, Cà Mau đã triển khai “Trạm sản xuất đá vảy ven cảng”, cung cấp đá trực tiếp cho tàu trước khi ra khơi, giảm tổn thất nhiệt và nâng cao năng suất đánh bắt.

6. Kết Luận

Đá vảy không chỉ là vật liệu làm lạnh thông thường mà là yếu tố chiến lược trong chuỗi giá trị thủy sản Việt Nam.
Nhờ khả năng giữ tươi – an toàn – tiết kiệm – thân thiện môi trường, đá vảy đang dần thay thế hoàn toàn các phương pháp bảo quản cũ.

Đầu tư vào máy làm đá vảy công nghiệp chính là đầu tư cho chất lượng sản phẩm, uy tín thương hiệu và lợi nhuận bền vững của doanh nghiệp thủy sản Việt Nam.